Multihull......

Voor of Tegen ?

VOOR :
  

Slechts zelden ontmoeten we catamaran zeilers die weer overstappen naar een enkelromper, en in die gevallen waar dat wel gebeurt zien we dan toch dat ze na een aantal jaren toch weer terug willen naar die comfortabele catamaran. Tenslotte, waar vind je een jacht met uitzicht rondom vanuit de kajuit, waarvan je ook bij harde wind op open water nog kan genieten? Waar je reeds op een lengte van 9 meter 3 afgescheiden slaaphutten kunt vinden, een ruime kombuis en een goede natte cel? Waar je je niet steeds schrap hoeft te zetten maar gewoon rechtop in de kuip en over het dek kunt lopen, ook bij aan de windse koersen? Dat niet als een gek ligt te slingeren als de golven schuin van achteren inkomen?

In de volgende twee hoofdstukken willen we U een idee geven over de traditie van de multihull, die veel ouder blijkt te zijn, dan de monohull, en over de verschillen tussen deze schepen, zodat de lezer zich een juister beeld over multihulls kan vormen, dan de opvattingen die er nog steeds in zeilerskringen circuleren. En hopelijk maakt U dan nooit meer de fout om dé Catamaran met dé Trimaran te vergelijken. Daarvoor zijn de onderlinge eigenschappen te verschillend!

TEGEN ?

Multihulls, en dan vooral de catamarans in het bijzonder, kennen fervente voorstanders en hardnekkige tegenstanders. Bij gesprekken met de tegenstanders blijkt vaak dat zij wel een uitgesproken mening hebben, maar nog nooit op een catamaran gevaren hebben. Jarenlang, toen we nog met de Catalacs op de Hiswa stonden, werden we doorlopend geconfronteerd met opmerkingen als: "Oh, dat zijn van die boten die je steeds ziet omslaan in de branding" of  "Wat een ruimte hè, en ze zijn ook nog hartstikke snel"! allebei kreten die nergens op slaan. Catalacs met zeiloppervlak/tonnage verhoudingen rond de  8 slaan niet om en zijn ook niet snel. Het zijn totaal andere schepen dan de Hobie’s, Dart’s en Prindles die het zeilen langs onze kust zo populair hebben gemaakt met hun T/Z verhoudingen rond de 60! De tegenstanders weten dus eigenlijk niet waar ze over praten.

Vaak blijkt dat hun oordeel wordt gebaseerd op een ingebakken gevoel voor traditie, een vastgeroest idee over hoe een zeiljacht eruit moet zien, en op sterk subjectief getinte verhalen in de media. De voorstanders zijn zíj, die uit het ruime aanbod aan vaareigenschappen de juiste multihull voor hun doel hebben gevonden, en daar pas weer vanaf willen als hun eisen veranderen

De prehistorie:     

Nog steeds worden catamarans en trimarans door veel zeilers wat kortzichtig afgedaan als een vreemde uitspatting van moderne constructeurs die niet op het water thuishoren. Wie zich echter wat meer verdiept in de historie van schepen met meer dan één romp komt al gauw tot een andere conclusie: Wanneer ten tijde van de ontwikkeling van de Europese zeevaart in dit gebied bamboo in plaats van eiken en sparren had gegroeid, dan waren de Noormannen niet in hun open Viking-schepen naar Noord Amerika gezeild maar op de veel zeewaardiger dubbel-kanos die al 3000 jaar eerder het Zuidelijk Halfrond overzwierfen, daarbij een gebied ontdekkend van onvoorstelbare grootte, waarbij zelfs de VOC-reizen in het niets vallen. Wie hierover meer wil weten leze b.v.: "Wangka, Austronesian Canoe Origins" *) van Edwin Doran Jr. of "Canoes of Oceania" door Haddon & Hornell.

De Late Middeleeuwen - 19e Eeuw:

Tussen 1662 en 1684 bouwde Sir William Petty 4 zeilende catamarans, hoogstwaarschijnlijk zonder ooit een polynesische dubbel-kano gezien te hebben. Ze varieerden in afmetingen van ca. 6x3m tot een tweedekker met een mast die 17m boven het boven het bovendek uittorende.

Ondanks het hoge gewicht en "zwakke" brugdek bleken de schepen zeewaardig en sneller te zijn dan de conventionele enkelromps soortgenoten. Financiële voordelen waren echter met deze catamarans niet te behalen en Petty heeft zijn experimenten niet doorgezet. Volgens Alexander Crosby Brown zijn er tussen de catamarans van Petty en de catamarans van Herreshoff tenminste 57 andere dubbelrompers gebouwd, die hij beschrijft in zijn boekje "Twin Ships" uitgegeven door "The Mariners' Museum, Newport News, Virginia.

Nathaniel Herreshoff:

De man die een zeer grote invloed heeft gehad op de ontwikkeling van het zeiljacht zoals wij dat nu kennen is Nathaniel Herreshoff. Met zijn geniale inzichten in de hydro- en aerodynamica ontwierp hij tussen 1876 en 1879 acht catamarans die voor die tijd zeer licht en snel waren. Zjjn 33' lange "Tarantelle" werd in 1880 geklokt op 18 knopen. Een in 1933 gebouwde replica van de 24' "Amaryllus", de eerste van "Nat"s catamarans uit 1876, haalde een snelheid van 19,8 knopen over de gemeten mijl. Omdat zijn catamarans veel sneller bleken dan de 33 wedstrijdjachten in de New York Yacht Club's Centennial regatta werden ze onverbiddelijk verbannen van alle officiële wedstrijden.  Ook in Australië en Nieuw Zeeland werden aan het eind van de 19e eeuw vergelijkbare catamarans ontwikkeld, die echter een zelfde lot waren beschoren. Hierdoor is de ontwikkeling van de catamaran als zeiljacht bijna 75 jaar teruggezet. 

uit "Cruising Catamarans" van
de AYRS uit 1977

Kortom: De Catamaran is klassieker dan onze Rond- en Platbodems

Over smaak valt niet te twisten. Vind ik de moderne brugdek-catamarans mooi? Nee, de kleinere, met hun hoge kajuitopbouw zeker niet. Pas vanaf een meter of 15 is er in mijn optiek een mooie catamaran te bouwen met behoud van een grote mate van comfort. Bij een trimaran lukt dat al bij een meter of 10, ook comfortabel, maar veel minder ruim. 

Zijn meerrompers praktisch? Absoluut ! Ze hebben bijna altijd een grotere actieradius binnen de vakantie-grenzen dan de gewichts-stabiele enkelrompers en zeilen bijna altijd rechtop. Ze slaan niet op de golven, maar snijden er meer doorheen. Kajuit-catamarans bieden veel meer ruimte en privacy dan evenlange kieljachten. Is het leuk om op een multihull te varen? Sommigen willen niets anders en anderen vinden het saai. Om dat te verklaren moet er eerst onderscheid gemaakt worden tussen de verschillende multihulls onderling. Zodra er vergeleken moet worden kun je niet meer spreken over "de Multihull". De onderlinge verschillen tussen catamarans en trimarans zijn veel groter dan die tussen een scherp jacht en een platbodem. Als U daar wat meer over wilt weten, neem ik U graag mee naar het volgende hoofdstuk over de vaareigenschappen van catamarans en trimarans. 

Klik hier voor vervolg.

Deze website gebruikt cookies. Als U deze en de volgende pagina's bekijkt gaan we ervan uit dat U ons toestaat deze cookies en evtl andere technieken te laten plaatsen. Meer uitleg vindt U in onze Privacy Verklaring.

This website uses cookies. If you continue to look at this and the following pages we assume that

you allow us to place these cookies and possible other techniques. For more info see our Privacy Policy.